Συμμετοχή του Εργαστηρίου Φυσικής Γεωγραφίας του ΕΚΠΑ σε διεθνή ωκεανογραφική αποστολή με το Γαλλικό ωκεανογραφικό πλοίο “L’EUROPE” του IFREMER, που πραγματοποιείται ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό από Γάλλους (Dr. Javier Escartin από το ENS, Ass. Professor Frédérique Leclerc από το GEOAZUR, Prof. Nathalie Feuillet από το IPGP) και ‘Έλληνες επιστήμονες (Αναπλ. Καθηγήτρια Νομικού Παρασκευή, υποψ. Διδάκτωρ Λαμπρίδου Δανάη) 28 Μαρτίου έως 14 Απριλίου 2022. Η έρευνα έχει ως στόχο τη λεπτομερή χαρτογράφηση των ενεργών υποθαλάσσιων ρηγμάτων με αυτόνομα υποβρύχια οχήματα (AUV) και πολυδεσμικά συστήματα χαρτογράφησης στην περιοχή μελέτης. Ο υποθαλάσσιος χώρος Σαντορίνης-Αμοργού παρουσιάζει έντονο γεωλογικό ενδιαφέρον αφού τo 1956 είχαν γίνει δύο καταστροφικοί σεισμοί των 7,5R των 7,2R αντίστοιχα με αποτέλεσμα τον θάνατο 55 κατοίκων στη Σαντορίνη, την μεγάλη καταστροφή του νησιού αλλά και τη δημιουργία τσουνάμι 30 μέτρων στην Αμοργό. Οι σεισμοί προκλήθηκαν από την ενεργοποίηση του ρήγματος της Αμοργού που δεσπόζει στον υποθαλάσσιο χώρο, ΝΔ της Αμοργού ενώ έχουν εντοπιστεί και πολλές υποθαλάσσιες κατολισθήσεις από προηγούμενη ωκεανογραφική αποστολή. Ωστόσο δεν έχει διερευνηθεί αν το τσουνάμι προκλήθηκε από την ενεργοποίηση του ρήγματός (πιο πιθανή εξήγηση σύμφωνα με την ανάλυση σεισμικών προφίλ) ή και τις υποθαλάσσιες κατολισθήσεις που έγιναν στην περιοχή ενώ δεν έχουν εντοπιστεί και τα ακριβή επίκεντρα των σεισμών.
Φωτογραφία με το AUV από την ωκεανογραφική αποστολή
Ο σκοπός της διεθνής ερευνητικής αποστολής είναι:
Α) Να εντοπιστούν και να χαρακτηριστούν τα τεκτονικά στοιχεία και οι ζώνες κατολισθήσεων κατά μήκος της ζώνης των ενεργών ρηγμάτων και να συσχετιστεί η μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
Β) Να αποκαλυφθούν πιθανά συν-σεισμικά στοιχεία στον πυθμένα που σχετίζονται με το σεισμό του 1956 ή παλαιότερων γεγονότων ώστε να κατανοηθεί η γεωδυναμική τους ιστορία αλλά και ο σεισμικός κίνδυνος στην περιοχή
Γ) Να χαρακτηριστεί και να χαρτογραφηθεί η έκταση του σεισμικού ρήγματος που προκάλεσε του σεισμούς το 1956 και να διερευνηθούν οι υποθαλάσσιες κατολισθήσεις που μπορεί να προκάλεσαν το τσουνάμι.
Η θαλάσσια έρευνα είναι πολύ σημαντική για την κατανόηση των θαλάσσιων γεωκινδύνων σε μία περιοχή με έντονη σεισμικότητα όπως είναι ο θαλάσσιος χώρος Σαντορίνης-Αμοργού. Θα πραγματοποιηθεί για πρώτη φορά υψηλής ανάλυσης χαρτογράφηση των ενεργών ρηγμάτων από τηλεκατευθυνόμενα υποβρύχια οχήματα με ανάλυση λιγότερο από 1 μέτρο και θα αναλυθούν όλες οι υποθαλάσσιες γεωμορφές. Το 2023 θα πραγματοποιηθεί νέα ωκεανογραφική αποστολή με τη χρήση ρομποτικών υποβρύχιων συστημάτων για την οπτικοποίηση των ενεργών ζωνών των ρηγμάτων.
Το CNRS στο Twitter για την ωκεανογραφική αποστολή: https://twitter.com/insu_cnrs/status/1508433680045387790?s=24&t=4J80LPEm2xNq0ALitFOxbw
Το τμήμα του εργαστηρίου που γίνεται η συλλογή των βαθυμετρικών δεδομένων εν πλω